Η εποχή μας, φίλοι αναγνώστες, είναι μια εποχή αλλοπρόσαλλη. Μια εποχή ρήξης και αναθεώρησης. Ρήξης με το παρελθόν, με κατεστημένες νοοτροπίες και τάσεις, αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό.
Μέσα στο πλαίσιο των ευρύτερων ανακατατάξεων και της ανάδυσης των δεδομένων, ο καθένας αναζητά μια ερμηνεία. Μια ερμηνεία η οποία θα τον βοηθήσει να ισορροπήσει μέσα του και να προσδιορίσει τις νέες σταθερές σύμφωνα με τις οποίες θα βαδίσει στο μέλλον, αφού φαίνεται πως ο προσανατολισμός έχει χαθεί. Οι αναφορές του καθενός είναι φυσικό να καθορίζουν και τους όρους της ερμηνείας.
Οι πιο ορθολογιστές επιστρατεύουν τα δεδομένα οικονομικών και κοινωνικών θεωριών και αναζητούν, μέσω αυτών, τα κατάλληλα εργαλεία για την έξοδο από την κρίση. Ορισμένοι αποδίδουν στην κρίση αυτή χαρακτηριστικά τιμωρίας, η οποία θα εξυγιάνει τα πάθη. Άλλοι περιχαρακώνονται γύρω από το ΕΓΩ τους και λειτουργούν με ένστικτο αυτοσυντήρησης , αυτοάμυνας και εν τέλει αυταπάτης. Γεγονός είναι πως μέσα από τις συνθήκες αυτές αναδεικνύονται κάθε είδους παραδοξότητες, τις οποίες οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε με συμπάθεια και κριτική σκέψη.
Κοινός τόπος πάντως όλων των θεωρήσεων είναι πως πάσχουμε ως κοινωνία. Σε όλα τα επίπεδα. Και ίσως πιο πολύ απ’ όσο νομίζαμε ή θέλαμε να νομίζουμε, καθώς επί δεκαετίες φροντίζαμε επιμελώς να κρύβουμε κάτω από το χαλί τα κακώς κείμενα, ζώντας υπό το κράτος της συλλογικής αυταπάτης, του αλόγιστου κέρδους και της άλογης σπατάλης. Και τώρα που τα παλαιά είδωλα γκρεμίζονται, τώρα που οι βεβαιότητες κλονίζονται, εμείς εξακολουθούμε νε μένουμε αιχμάλωτοι στη συλλογική φαντασίωση, που μας υπαγορεύει ο παλαιός εαυτούλης μας. Εκείνος που προσπαθεί να δικαιώσει τις επιλογές του και να αποποιηθεί τις ευθύνες του. Εκείνος που ζει με τη προσδοκία των μαγικών λύσεων. Που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τον συνάνθρωπο ως μέσο, για να επιτύχει τους δικούς του σκοπούς και όχι ως αδελφό και συνοδοιπόρο.
Επόμενο ήταν, μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, να καταπατηθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό είναι πλέον φανερό γύρω μας, είναι κάτι που ζούμε στην καθημερινότητά μας. Ένας αδυσώπητος αγώνας όλων εναντίον όλων μέσα σε οριακές συνθήκες κοινωνικού αυτοματισμού, που εγκυμονούν τον κίνδυνο εκρήξεων. Σε ένα περιβάλλον όπου τα άκρα υιοθετούνται άκριτα και επιπόλαια. Ορισμένοι απορούν με την άνοδο αυτή των άκρων, αδυνατώντας να καταλάβουν ότι αυτή την εκτροπή, αυτή τη ανισσοροπία, μόνοι μας την εκθρέψαμε τόσα χρόνια. Εθελοτυφλώντας μπροστά στα προβλήματα. Όταν το πρόβλημα για κάποιους από εμάς ήταν μια μορφή λύσης. Δε θα επεκταθώ άλλο.
Όλοι νομίζω κατανοούν σε τι αναφέρομαι.
Πιστεύω ακράδαντα πως η κρίση που βιώνουμε είναι πρωτίστως κοινωνική. Είναι κρίση που αναδεικνύει τις ατέλειές μας, την ανεπάρκεια των αξιών και τον εξευτελισμό των ηθών. Συγχρόνως όμως είναι πρόσκληση. Πρόσκληση για αγώνες. Η πολυθρύλητη ανατροπή θα πρέπει να ξεκινήσει από μέσα μας. Θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε ότι οι λογής - λογής βεβαιότητες και σταθερές των προηγούμενων δεκαετιών, δίνοντας την ψευδαίσθηση άγκυρας, λειτουργούσαν ουσιαστικά ως βαρίδια, που κρατούσαν μέσα στο βυθό των παθών και αδυναμιών μας και δεν μας επέτρεπαν να βγούμε στην επιφάνεια.
Ομολογουμένως, η συνειδητοποίηση του αδιεξόδου ήλθε με τρόπο απροσδόκητο. Έπρεπε όμως να φτάσουμε ως εκεί, για να καταλάβουμε επιτέλους ότι θα πρέπει να αλλάξουμε πορεία, στρεφόμενοι προς τις αξίες και τις αρχές που μας χαρακτηρίζουν ως έθνος. Είναι όντως δύσκολο να βαδίσουμε ξανά σ’ αυτό το δρόμο, απαλλαγμένοι από τις εξαρτήσεις μας. Για τους παλαιούς ο δρόμος αυτός είναι γνωστός αλλά ξεχασμένος, για τους νεότερους το ταξίδι τώρα ξεκινά. Η μετάβαση που βιώνουμε δεν είναι το τέρμα της διαδρομής, αλλά το τέλος της αρχής.
Σίγουρα, δεν είμαστε σε θέση να σταθμίσουμε εκ των προτέρων τις δυσκολίες. Εκείνο όμως που αξίζει σε ένα ταξίδι, δεν είναι τόσο ο προορισμός, όσο η εμπειρία που αποκομίζει κανείς στην πορεία. Ας το τολμήσουμε λοιπόν με τη βεβαιότητα και την πεποίθηση ότι στο ταξίδι αυτό δεν είμαστε μόνοι.
Δίπλα μας, βαδίζει Εκείνος, που θλιβόμενος για τον ξεπεσμό, αναμένει την επιστροφή. Που μας απλώνει το χέρι για να μας τραβήξει έξω από τη θύελλα και την άκαρπη περιδίνηση γύρω από το αυτάρεσκο ΕΓΩ και να μας οδηγήσει ξανά στην κοινωνία του ΕΜΕΙΣ. Σε κοινωνία προσώπων και όχι ατόμων, αξιών και όχι συμφερόντων οραματιστών και όχι ονειροπολήσεων. Μας αναμένει, αρκεί να πιστέψουμε σ’ Αυτόν. Ας δούμε, για παράδειγμα ένα κομμάτι από τον ύμνο του Τσαρλς Ουέσλει, «είναι λοιπόν δυνατό;» («And Can it Be;») (1738), ο οποίος κάνει λόγο για τη σημασία της πίστης:
Ακόμη τη μικρή εσωτερική ακούω Φωνή,
Που ψιθυρίζει την άφεση των αμαρτιών μου όλων
Ακόμη το λυτρωτικό το Αίμα είναι εγγύς
Που έσβησε την Οργή του εχθρικού Ουρανού:
Νιώθω τη Ζωή που οι πληγές του παρέχουν
Νιώθω το Σωτήρα μου μες στην Καρδιά μου.
